Als mensen geen specifieke bestemming voor ogen hebben maken ze liever een rondwandeling dan dat ze heen- en terug gaan langs dezelfde route. Waarom is dat zo? En wat betekent dat voor stedenbouw?
Als ik ga hardlopen loop ik graag een rondje. Een enkele keer wordt ik wel eens gedwongen heen- en weer te rennen langs hetzelfde traject omdat er geen alternatief is, maar prettig vind ik het niet. Ik heb continu de neiging eerder om te keren dan dat ik mezelf heb voorgenomen.
De cul-de sac, ofwel een doodlopende weg met hieraan gelegen bebouwing is nog altijd populair. Het levert op het eerste gezicht rustige, veilige, sociaal controleerbare straten waar kinderen veilig buiten kunnen spelen, waar iemand die er niet woont of op bezoek komt niets heeft te zoeken en waar er geen verkeersoverlast is.
Maar is dat terecht? Een doodlopende weg, een dead-end street bevat niet voor niets het woord ‘dood’. Er is letterlijk en figuurlijk geen beweging. Er gebeurd niets. Het sluit af van de buitenwereld. Kinderen zullen daarom niet in de cul-de-sac blijven: ze willen er uit, ze willen op onderzoek. Opmerkelijk genoeg wordt in Feng Shui ook gewaarschuwd nooit te gaan wonen aan een doodlopende straat: de energie kan daar niet stromen, kan niet weg. Ik ben geen Feng Shui aanhanger maar misschien is dat wel wat kinderen voelen: stagnerende energie.
Misschien is analoog hieraan het percentage depressieven in doodlopende straten wel hoger dan in doorgaande straten, of wellicht het percentage mensen met overgewicht. Door stagnerende energie of gebrek aan beweging. Interessant om eens te onderzoeken.
Een mooi voorbeeld van de magie van een rondje is het enthousiasme wat ontstond toen ik als ontwerper van het masterplan Nieuw-Oost een paar jaar geleden ‘het rondje Noordwijk’ introduceerde: een veilige skate-, fiets-, of wandelroute die alle bestaande en nieuwe sportverenigingen in Noordwijk met elkaar verbindt. Deels over bestaande paden, deels over een nieuw aan te leggen route. Het voorstel werd op de valreep verwerkt in de structuurvisie Noordwijk, subsidietoezeggingen van de wandelvereniging kwamen binnen, etc. Het was alsof er iets magisch in gang was gezet. Het eenvoudige idee van een rondje riep een boel beweging op! Dat was bij een voorstel voor een sportcomplex niet gebeurd. (het rondje Noordwijk was feitelijk een voorstel tegen het bijeenbrengen van bestaande kleinschalige sportverenigingen op een grootschalig sportcomplex)
Een rondje geeft energie en nodigt uit tot bewegen. En tot herhaling. Mensen lopen graag ‘een blokje om’ met of zonder hond. En mensen ronden graag iets af. Na een rondje heb je het gevoel iets te hebben volbracht. Je weet niet altijd waar je aan begint maar je maakt het altijd af. (als is het maar omdat je weer thuis wil komen..).
Weg dus met de schijnveilige doodlopende wegen structuren in woonwijken. Laat in elk geval een voet- of fietspad doorlopen. Laten we als stedenbouwkundigen zorgen dat we altijd vooruit kunnen!
